S03, aflevering 02 | Sponstuin

Een tuin die maximaal water laat infiltreren houdt zichzelf fris en gezond, zelfs tijdens extreme weersomstandigheden. Tuinaannemer Simon Callens uit Wetteren heeft van dit soort tuinen, ‘sponstuinen’, zijn specialiteit gemaakt. Gil en Marc zoeken hem op in de regio Gent voor een tuin in aanleg met een minimum aan verharding, waterdoorlatende terrassen, een buienborder en andere vormen van waterinfiltratie. Dat zo’n concept leidt tot prima resultaat en een perfect veelzijdige leeftuin, tonen ze in een tuin die enkele jaren geleden een makeover tot sponstuin kreeg. Gil bezoekt nog een derde tuin in deze uitzending en ontmoet er Bart Verelst, samen met Marc auteur van onder meer het 'Zakboek voor de Sponstuin' en 'Zakboek voor de Klimaattuin'. Bart legt de bijzonderheden van een sponstuin klaar en helder uit. 

De woning van Bram en Tine, in de rand van Gent, had vroeger een traditionele tuin met gazon, terras, borders en bomen. Het gezin wilde echter een duurzame ‘sponstuin’, met sfeervolle hoekjes, én met veel aandacht voor ontharding en op natuurlijke wijze teruggeven van regenwater aan de tuingrond.

Tuinaannemer Simon Callens haalde eerst het waterdichte terras weg. In de plaats kwam waterdoorlatend steenpuin met daarop breukstenen. De brede voegen werden gevuld met lava, ook een goed waterdoorlatend materiaal. Alles samen een ideale ondergrond voor het druk gebruikte tuinmeubilair. Voor het tuinpad en een tweede terrasje, zeg gerust de koffie- en aperitiefplek, is gewerkt met waterdoorlatend grind.

Naast het hoofdterras behield de tuinaannemer de bomen van de vroegere tuin. Een mooie, volwassen kurkeik, Quercus suber, pronkt met zijn ruwe schors. Ernaast staat een linde, Tilia, net als de kurkeik zo’n 25 jaar oud. Deze soort is bijzonder waardevol voor bijen en insecten en daardoor ook erg attractief voor vogels. De kurkeik is dan weer een ideale ‘paraplu’, die door zijn ruwe oppervlak het aflopende regenwater lang vasthoudt en het zo langzaam de grond laat infiltreren. En dat in alle seizoenen, hij houdt namelijk zijn bladeren in de winter.

Bij de aankleding van de tuin horen ook twee vijvertjes. Goed voor sfeer en om bij extreme warmte voor wat koeling te zorgen door verdamping, maar verder geen echte meerwaarde biedt voor de sponstuin. Ze lekken geen water in de bodem. Een buienborder doet dat wel, zelfs met het dakwater. Hij is onopvallend, zoals het hoort: een laagte in de tuin, op vraag van Bram en Tine beplant met inheemse kruiden en tuinplanten. Groot is hij niet, maar toch voldoende om het water van de voorste dakafvoer op te vangen. Bovendien bouwde Simon een veiligheid in. Elk eventueel teveel aan water stroomt via een overloop naar een onverwachte plek: de gezellige zit- en vuurkuil, enkele meters verder. Die werd volledig waterdoorlatend aangelegd, zodat hij heel snel weer droog is. Want deze plek wordt druk gebruikt, onder meer voor spelletjes of als leeshoek. In deze tuin ook geen gras in de letterlijke zin, wel een ecologisch gazon of kruidentapijt. Ondanks de beperkte oppervlakte vinden vader en zoon er toch voldoende ruimte voor een partijtje voetbal.

Aan de achterzijde van de woning leidt de tuinaannemer het dakwater onder de grond naar een infiltratiekrat. Dat is een grote kist die honderden liters kan opvangen, die dan langzaam in de grond trekken, richting plantenwortels en grondwater. Enkel het water van het garagedak stroomt nu nog richting riool, maar daar komt straks een groendak dat zelf een deel van het water opneemt. Wat overblijft, wordt richting tuinbodem gegidst.

Tuinaannemer Simon creëerde zo voor de bewoners een erg gezellige groene ruimte, die tegelijk een waardevolle bijdrage levert aan de waterhuishouding en de verbetering van onze leefomgeving.